میراث ماندگار حاج قاسم سلیمانی

یادداشت: میراث ماندگار حاج قاسم سلیمانی عضو هیات‌علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: حاج قاسم نه‌تنها یک فرمانده نظامی، بلکه الگویی از تواضع، اخلاص و مردم‌داری بود؛ میراث او فراتر از دستاورد‌های نظامی است. به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سردبیر پرس»؛ زینب جنیدی‌مقدم عضو هیات‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) تهران در یادداشت ارسالی نوشت: بر اساس منشور ملل متحد، توسل به زور تنها در دو مورد مشروعیت دارد: دفاع مشروع در پاسخ به یک حمله مسلحانه یا مجوز شورای امنیت سازمان ملل. در این حادثه، آمریکا هیچ‌یک از این دو توجیه را ارائه نکرد و ادعای “حمله پیشگیرانه” نیز فاقد مبنای حقوقی است، زیرا چنین دکترین‌هایی از منظر حقوق بین‌الملل با محدودیت‌های جدی مواجه‌اند و اغلب مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.
این اقدام، علاوه بر نقض ماده ۲ (۴) منشور ملل متحد، تجاوز به حاکمیت عراق نیز محسوب می‌شود، چرا که این عملیات بدون موافقت دولت میزبان انجام گرفت؛ همچنین، ترور یک مقام رسمی یک کشور دیگر، ناقض اصول بنیادین حقوق بشر از جمله حق حیات است.
از منظر حقوق بشر دوستانه نیز، این حمله به دلیل هدف‌گیری یک فرد غیرمسلح در خارج از میدان جنگ، ناقض قواعد حقوق جنگ است. شهادت شهید سلیمانی و همراهان او، به عنوان تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی شناخته می‌شود.
همچنین حضور سردار دل‌ها در منطقه، نقطه عطفی در تاریخ مقاومت اسلامی و جنبش‌های ضد استکباری است. این رویداد می‌تواند به‌عنوان نمونه‌ای از پویایی مفهوم مقاومت در برابر نظام سلطه و نقض آشکار اصول حقوق بین‌الملل بررسی شود.
اندیشه مقاومت در نظریات سیاسی و اجتماعی، به معنای ایستادگی در برابر ظلم، استبداد و تجاوز است. این مفهوم درآموزه‌های اسلامی، جایگاه ویژه‌ای دارد و با تأکید بر عدالت‌طلبی، دفاع از مظلوم و مقابله با استکبار تعریف می‌شود. 
حاج قاسم سلیمانی، نماد عملی این اندیشه بود. او نه‌تن‌ها یک فرمانده نظامی، بلکه یک متفکر و استراتژیست بود که مقاومت را از یک ایدئولوژی به یک برنامه عملیاتی تبدیل کرد.
شهید سلیمانی با تمرکز بر تقویت محور مقاومت در منطقه، نقش کلیدی در شکل‌گیری شبکه‌ای از گروه‌های مردمی ایفا کرد که توانستند در برابر تهدیدات تروریسم و اشغالگری بایستند. او به‌ویژه در مقابله با داعش، این تفکر را به واقعیت بدل ساخت و توانست امنیت را به مناطق بحران‌زده بازگرداند. از منظر علمی، این دستاورد‌ها نشان‌دهنده ظرفیت‌های مقاومت به‌عنوان یک ابزار کارآمد در مدیریت بحران‌های منطقه‌ای است؛ لذا اقدام به ترور شهید سلیمانی از سوی آمریکا، در چارچوب سیاست‌های سلطه‌جویانه قابل تحلیل است. همچنین شهادت او، با اینکه تأثیرات حقوقی و سیاسی عمیقی در سطح بین‌المللی بر جای گذاشت، به تثبیت مفهوم مقاومت به‌عنوان یک حق مشروع ملت‌ها در برابر تجاوزگران کمک کرد. 
بر اساس قواعد حقوق بین‌الملل، حق دفاع از خود و مقابله با تجاوز، حقی شناخته‌شده است. مقاومت در برابر اشغالگری و تروریسم، در چارچوب این حق قابل تفسیر است و شهید سلیمانی، نماد عملی این اصل بود.
سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی، فرصتی است برای بررسی پیوند میان حقوق و مقاومت. او یادآور این نکته است که در برابر نقض گسترده حقوق بین‌الملل و اصول انسانی، راهبرد مقاومت نه‌تن‌ها یک حق، بلکه یک وظیفه برای حفظ کرامت و عدالت است.
در نهایت می‌توان گفت؛ حاج قاسم نه‌تن‌ها یک فرمانده نظامی، بلکه الگویی از تواضع، اخلاص و مردم‌داری بود. میراث او فراتر از دستاورد‌های نظامی است و شامل تقویت روحیه مقاومت، اتحاد و مقابله با استکبار جهانی است. سالگرد شهادت او فرصتی برای بازاندیشی در آرمان‌های او و تبیین نقش او در تحولات راهبردی منطقه است.
نام و یاد شهید سلیمانی، همچنان به‌عنوان نمادی از ایستادگی و مقاومت در برابر ظلم و استکبار زنده است و مسیر او الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد بود.
مکتب شهید سلیمانی باید زنده نگه داشته شود. برگ برگ آن باید تفسیر شود و ابعاد مختلف و متکثر آن از جمله ارتباط قلبی و عاطفی شهید با مقام ولایت، نگاهی که او به ایران و جمهوری اسلامی به عنوان حرم داشت و غیرت و شجاعت او در دفاع از حریم حرم‌های اهل بیت (ع) به خوبی مورد تبیین قرار گیرد. نباید اجازه داد این مکتب نورانی توسط بدخواهانی که با مرام حاج قاسم سر ستیز دارند مورد تعرض واقع شود.